Accessibility tools panel
X

Dekompensacja w psychoterapii. Czym jest dekompensacja psychotyczna?

Zdarzają się w życiu nieoczekiwane i naładowane potężnym ładunkiem emocjonalnym sytuacje, które są w stanie przekroczyć możliwości adaptacyjne psychiki człowieka. Może wtedy dojść do tak zwanej dekompensacji. Na czym dokładnie polega ten termin? Dekompensacja – co to jest, jak się objawia i jak ją leczyć? Wyjaśniamy w artykule.

Co to znaczy dekompensacja? 

Dekompensacja emocjonalna to inaczej zaburzenie adaptacyjne, kryzys psychiczny. W psychologii mówi się tak o sytuacji, w której dochodzi do załamania się mechanizmów obronnych jednostki. Człowiek traci zdolność do utrzymania równowagi psychicznej, co najczęściej wywołane jest przez trudne, wręcz traumatyczne wydarzenia. Dekompensacja wiąże się z uaktywnieniem różnego rodzaju tendencji, które dotychczas były uśpione, także tych psychotycznych. To stan, kiedy osoba nie potrafi funkcjonować adekwatne do okoliczności oraz kontrolować swoich emocji, myśli i percepcji.

Przyczyny dekompensacji

Dekompensacja – co to zaburzenie adaptacyjne może wywołać? Najczęściej kryzys psychiczny powodują silnie stresujące doświadczenia, które wyzwalają w jednostce daną reakcję. Mowa tutaj o sytuacjach zagrożenia życia, śmierci bliskiej osoby czy doświadczeniu poważnych urazów. Dekompensację mogą więc powodować wypadki komunikacyjne, katastrofy naturalne, traumy, np. gwałt czy inne przypadki doświadczenia przemocy. Wśród przyczyn tego zaburzenia wymienia się także sytuacje stresowe utrzymujące się przez dłuższy czas, a więc np. stałe odczuwanie napięcia związanego z pracą, mobbing, problemy w związku lub małżeństwie, ciągły stres psychiczny wynikający np. z konieczności opiekowania się bliską, chorą osobą.

Sprawdź też: Co to jest nerwica i jak ją leczyć

Dekompensacja – objawy 

Spektrum objawów dekompensacji jest bardzo szerokie. Począwszy od fobii, poprzez delirium, aż po objawy somatyczne. Dodatkowo wystąpienie tego zaburzenia może uaktywnić dotychczas ukrytą patologię i doprowadzić do psychozy, a nawet chronicznej psychopatii. Jednym z rodzajów dekompensacji jest właśnie dekompensacja psychotyczna. Objawy w tym przypadku to m.in. halucynacje oraz urojenia, a więc słyszenie głosów, widzenie obiektów, które nie istnieją czy wyrażanie przekonań niezgodnych z rzeczywistością. Symptomy dekompensacji psychotycznej mogą się nasilać, wpływając na wiele aspektów życia chorego. Konieczna jest wówczas pomoc doświadczonych specjalistów. Diagnostykę i leczenie zaburzeń psychicznych, w tym dekompensacji oferuje Dolnośląskie Centrum Psychiatrii i Psychoterapii SUPER-ego. Zapraszamy do kontaktu.

co to dekompensacja

Dekompensacja osobowości i inne, czyli rodzaje dekompensacji

Dekompensacja w psychoterapii dzieli się na kilka rodzajów:

  • Dekompensacja psychotyczna – obejmuje przede wszystkim zaburzenia przypominające psychozę i pojawia się najczęściej u osób z pogranicznym zaburzeniem osobowości (borderline).
  • Dekompensacja behawioralna – dotyczy sytuacji, kiedy w wyniku załamania psychicznego człowiek pragnie odebrać sobie życie lub zdrowie, a nawet kogoś zabić. Zazwyczaj dochodzi do niej na skutek bolesnych lub traumatycznych wydarzeń.
  • Dekompensacja psychoneurotyczna – odnosi się przede wszystkim do osób starszych, które czują się zagubione i nie potrafią odnaleźć się w nowej sytuacji, np. śmierci dziecka lub małżonka, zmianie otoczenia, środowiska funkcjonowania. Jej skutkiem często są problemy ze zdrowiem fizycznym oraz psychicznym, zaburzenia odżywiania, spadek nastroju, dezorientacja czy mania.
  • Dekompensacja strukturalna – znana również jako dekompensacja osobowości, ponieważ polega na załamaniu struktury osobowości. W tym przypadku inaczej niż przy odmianie behawioralnej, do kompensacji dochodzi w strukturze osobowości. U pacjenta może się to objawiać zaburzeniami umysłowymi, paranoją lub ostrym stanem depresyjnym.

Dekompensacja – leczenie

W przypadku takiego zaburzenia jak dekompensacja, leczenie w pierwszej fazie polega zwykle na interwencji kryzysowej lub spotkaniu z psychiatrą bądź psychologiem. W pierwszym wypadku można uzyskać szybką i bezpłatną pomoc, co ma szczególne znacznie w stanach zagrażających zdrowiu lub życiu chorego lub jego otoczenia. Interwencja kryzysowa ma jednak charakter doraźny, dlatego nie będzie w stanie całkowicie zastąpić psychoterapii, w której dąży się do poradzenia sobie nie tylko z objawami, ale także przyczyną problemu. Rozmowa z terapeutą świetnie sprawdzi się w przypadkach, gdy stan chorego jest już ustabilizowany, a więc nie zagraża on ani sobie, ani otoczeniu. Dekompensacja w psychoterapii polega na leczeniu długoterminowym i w zależności od przypadku może też być wspierana środkami farmakologicznymi przepisanymi przez psychiatrę. U pacjentów psychotycznych w wyniku tego procesu czasem pojawia się dekompensacja depresyjna. Wychodząc ze stanu bezrefleksyjnej psychozy i integrując rozszczepione elementy osobowości, chory zaczyna pojmować własną odpowiedzialność i przechodzi w stan depresji.

Zobacz także

Warsztaty dla dorosłych 2024!

Serdecznie zapraszamy do udziału w warsztatach dla dorosłych, które są organizowane przez Fundację PozyTYwka i jej wieloletnich współpracowników, a finansowane z budżetu miasta Wrocław. W tegorocznej ...
więcej »

Niska samoocena – co robić? Poznaj przyczyny i objawy

Niska samoocena to złożone zjawisko psychologiczne, które wykracza daleko poza chwilowe wahania nastroju czy poczucie niepewności. To trwałe przekonanie o swojej niskiej wartości, które wpływa na ...
więcej »

Na czym polega kontrakt terapeutyczny? Co powinien zawierać i czy można go zerwać?

Decyzja o rozpoczęciu psychoterapii to ważny krok na drodze do lepszego zrozumienia siebie i radzenia sobie z wyzwaniami emocjonalnymi. Aby ten proces przebiegał skutecznie, zarówno pacjent, ...
więcej »

Dysonans poznawczy – teoria, skutki, definicja

Kupujesz drogi telefon, który od dawna marzył Ci się jako idealne narzędzie do pracy i rozrywki. Chwilę później odkrywasz, że w promocji dostępny jest niemal identyczny ...
więcej »

Męskie uczucia – czyli co czują mężczyźni

Jak mężczyzna wyraża uczucia? Stereotypy często ograniczają nas do wąskich ról – kobietom przypisując emocjonalność, a mężczyznom racjonalność. Badania pokazują jednak, że mężczyźni również przeżywają głębokie ...
więcej »

Jak stres wpływa na to, co jemy?

Stres to nieodłączna część współczesnego życia. Codzienne wyzwania, zarówno w pracy, jak i w życiu osobistym, mogą powodować znaczne napięcie. Jednak, poza oczywistymi skutkami psychicznymi i ...
więcej »

Dekompensacja w psychoterapii. Czym jest dekompensacja psychotyczna?

Zdarzają się w życiu nieoczekiwane i naładowane potężnym ładunkiem emocjonalnym sytuacje, które są w stanie przekroczyć możliwości adaptacyjne psychiki człowieka. Może wtedy dojść do tak zwanej ...
więcej »

Aleksytymia – jak z nią żyć? Poznaj przyczyny, objawy, sposoby leczenia 

Aleksytymia, czyli trudność w rozpoznawaniu i wyrażaniu własnych emocji to problem, z którym zmaga się coraz więcej osób. Według szacunków psychiatrów może dotyczyć blisko 10 procent ...
więcej »

Terapia skoncentrowana na przeniesieniu (TFP). Czym jest i dla kogo jest przeznaczona? 

Terapia skoncentrowana na przeniesieniu (TFP), znana również jako terapia Kernberga jest zaawansowaną formą terapii psychodynamicznej. Jest ona szczególnie skuteczna w leczeniu zaburzeń osobowości, w tym zaburzenia ...
więcej »

Proszę obrócić urządzenie