Depresja jest poważną chorobą umysłu i ciała. Na szczęście nie każde obniżenie nastroju jest depresją, a okresowe huśtawki nastrojów i chandry są zjawiskiem zupełnie normalnym. O tym, jakie są objawy depresji i jak ją rozpoznać, pisaliśmy już wcześniej (koniecznie zapoznaj się z tamtym artykułem). W tym materiale skupimy się na sposobach leczenia depresji i wyjaśnimy, dlaczego czasami leczenie farmakologiczne jest konieczne.
Psychoterapia czy farmakoterapia depresji?
Metody leczenia depresji zależą od wielu czynników. Podstawą jakiejkolwiek formy terapii jest prawidłowe rozpoznanie choroby, ale też mechanizmów jej powstawania. Im bardziej nasilona choroba, tym leczenie będzie trudniejsze i wymagające większego zaangażowania psychiatry, psychoterapeuty oraz rodziny.
Depresja nigdy nie wygląda tak samo u każdego, a to od objawów towarzyszących w dużej mierze zależy sposób leczenia. Jeżeli dolegliwości są na tyle silne, że uniemożliwiają choremu pracę, naukę, wpływają na życie towarzyskie, albo powiązane są z myślami samobójczymi, wtedy konieczne będą leki na depresję. W ciężkich przypadkach może być nawet wymagane tymczasowe ograniczenie decyzyjności pacjenta (zgodnie z ustawą o ochronie zdrowia psychicznego). Jeżeli jednak pacjent trafi odpowiednio wcześnie do specjalisty, często to psychoterapia jest tą podstawową formą leczenia.
Bardzo dobre efekty daje połączenie psychoterapii z farmakoterapią oraz wspierającymi metodami. Jako że depresja jest chorobą o niejednoznacznym podłożu, również jej leczenie powinno odbywać się na zasadzie łączenia kilku metod, by osiągnąć optymalne rezultaty i zminimalizować ryzyko nawrotu.
Co pacjent powinien wiedzieć o farmakoterapii depresji?
Wiele osób demonizuje leki na depresję, boi się ich wpływu na aktywność psychiczną, seksualną oraz wskazuje ryzyko nawrotów po odstawieniu lekarstw. Uspokajamy: dobrze dobrane leki i prawidłowa terapia nie powinny mieć takich skutków.
Celem farmakoterapii w depresji jest całkowite ustąpienie objawów choroby, zminimalizowanie ryzyka nawrotów i umożliwienie pacjentowi powrotu do codziennego funkcjonowania, a farmakoterapia dobrze realizuje te cele. Jest to w zasadzie jedna z najskuteczniejszych metod leczenia depresji. Trzeba mieć jednak świadomość, że leki nie działają od razu i nie mogą być stosowane jako forma doraźnego leczenia.
Pierwszych efektów można spodziewać się dopiero po około 2 tygodniach regularnego przyjmowania dawki terapeutycznej, a działanie leku rozwija się w ciągu 4-8 tygodni; czasami okres ten może się wydłużyć. Leczenie depresji jest procesem długotrwałym i powinno być kontynuowane przez 6-12 miesięcy lub tak długo, jak psychiatra uzna to za konieczne. Wiele przypadków nawrotu choroby spowodowane jest zbyt wczesnym zakończeniem przyjmowania leków zaraz po poprawie nastroju.
Leki przeciwdepresyjne nie powinny być odstawione gwałtownie, gdyż mogą powodować spadek nastroju. Z tego powodu część osób uważa, że tabletki na depresję uzależniają. Nie jest to prawda; mechanizm ma zupełnie inne podłoże, ale leki należy odstawiać stopniowo, by organizm mógł dobrze zareagować.
Leki na depresję – skuteczność a obawy pacjentów
W około 50-70% przypadków pacjenci pozytywnie reagują na pierwszy zastosowany lek przeciwdepresyjny. U pozostałych – z różnych względów – konieczne jest użycie dodatkowego lub alternatywnego leku, gdyż wcześniejszy okazał się nieskuteczny lub u pacjenta wystąpiły działania niepożądane.
Leki przeciwdepresyjne mogą wchodzić w interakcje z innymi farmaceutykami, dlatego na wizytę u psychiatry zawsze należy przynieść ze sobą pełną rozpiskę leków, ale też suplementów diety oraz ziół, jakie się stosuje.
Pacjenci często mają obiekcje przed stosowaniem leków na depresję związane z dwoma istotnymi elementami: możliwością spożywania alkoholu oraz wpływem leków psychiatrycznych na życie seksualne.
-
Rzeczywiście niektóre (ale nie wszystkie) tabletki przeciwdepresyjne mogą wchodzić w interakcje z alkoholem, dlatego należy zapytać psychiatrę o możliwość spożywania alkoholu podczas kuracji.
-
W trakcie leczenia mogą pojawić się zaburzenia funkcji seksualnych związanych ze spadkiem libido i wydłużeniem czasu potrzebnego do osiągnięcia orgazmu. Są to zaburzenia o charakterze odwracalnym, a jeżeli się pojawią należy o nich powiedzieć lekarzowi; modyfikacja leczenia lub zmiana dawki powinna pozytywnie wpłynąć na ten aspekt zdrowia.
Czy są inne metody leczenia depresji?
Istnieje wiele sposobów leczenia i zapobiegania depresji, wszystkie jednak powinny być zalecone lub przynajmniej skonsultowane z psychoterapeutą lub psychiatrą. Nie należy na własną rękę, bez konsultacji przyjmować środków na depresję np. leków bez recepty i suplementów diety, leków poprawiających nastrój. Oczywiście istnieją skuteczne naturalne sposoby na obniżony nastrój i chandrę i warto z nich korzystać, jednak depresja zawsze powinna być leczona pod okiem fachowca.
Jeżeli psychiatra uzna, że wystarczy ograniczyć się do psychoterapii i metod niefarmakologicznych, wtedy warto skorzystać z takiej możliwości; jeżeli natomiast choroba jest na tyle zaawansowana, że farmakoterapia w depresji będzie konieczna, wówczas trzeba zastosować się do zaleceń lekarza.
