Każde ograniczenie lub też, wynikający z niesprawności, brak możliwości prowadzenia aktywnego trybu życia w sposób, który jest uznawany za typowy dla człowieka – to tylko jedna z definicji niepełnosprawności. W 1992 roku Zgromadzenie Ogólne ONZ ustanowiło dzień osób niepełnosprawnych. Jego obchody są m.in. okazją do zwiększenia świadomości społeczeństwa na temat korzyści, jakie płyną z integracji osób z niepełnosprawnością w każdej dziedzinie życia. Dlaczego ten dzień jest tak ważny?
Pokonywanie barier
Według statystyk w Polsce żyje ponad 4 miliony osób posiadających orzeczenie o niepełnosprawności. Około 100 tysięcy z nich zmaga się natomiast z niepełnosprawnością na tle intelektualnym. 3 grudnia to dzień, który na całym świecie uznaje się za dzień osób niepełnosprawnych. Obchodzi się go corocznie od 1992 roku. To wyjątkowa data. Tego dnia zwraca się uwagę społeczeństwa na palące problemy i trudności, z jakimi każdego dnia musi zmagać się osoba z niepełnosprawnością. Niepełnosprawność może być spowodowana obniżeniem sprawności fizycznej albo psychicznej. Może także być wynikiem nieprawidłowości zarówno w funkcjonowaniu, jak i budowie organizmu. Człowiek z niepełnosprawnością często napotyka różne bariery w życiu społecznym. Na szczęście na świecie funkcjonuje wiele stowarzyszeń i organizacji, których misją jest codzienne uświadamianie ludziom jak ważna jest zarówno integracja osób niepełnosprawnych w aspekcie życia kulturalnego, zawodowego czy gospodarczego, jak i pokonywanie wielu barier (również barier architektonicznych w miejscach publicznych).
Dzień walki z dyskryminacją osób niepełnosprawnych
5 maja obchodzi się również europejski dzień walki z dyskryminacją osób niepełnosprawnych. To doskonała okazja, aby krzewić myśl o równych prawach do aktywnego udziału w różnych aspektach życia. Każdy człowiek powinien mieć taką samą możliwość realizowania się zarówno w życiu zawodowym, społecznym czy rodzinnym. Tego dnia szczególnie uwypukla się fakt, że ograniczenia i różnego rodzaju bariery, z którymi zmagają się osoby niepełnosprawne nie są tak naprawdę wynikiem niepełnosprawności. Są głośnym wezwaniem do zmian rzeczywistości, która otacza wszystkich ludzi. W Polsce dzień 5 maja to również dzień godności osoby z niepełnosprawnością intelektualną. Wiele organizacji podejmuje działania zwalczające dyskryminację ze względu na niepełnosprawność: stara się wpłynąć na zmianę niektórych przepisów, dokonuje remontów wind czy toalet w miejscach publicznych, a także m.in. wyznacza dodatkowe miejsca parkingowe. 13 grudnia 2006 roku ustanowiona została Konwencja Praw Osób Niepełnosprawnych. Zawiera ona bardzo ważne zapisy, m.in. o tym, że osoby niepełnosprawne mają prawo do bezpieczeństwa i wolności, a także pełnej swobody poruszania się. Chodzi tu o równy z osobami pełnosprawnymi dostęp do przestrzeni publicznej.
Niepełnosprawność a zdrowie psychiczne człowieka
Międzynarodowy dzień osób niepełnosprawnych to również okazja do zwrócenia uwagi na zdrowie psychiczne osób niepełnosprawnych. Często zdarza się, że osoba dotknięta niepełnosprawnością o wiele bardziej odczuwa skutki odrzucenia społecznego i braku zrozumienia ze strony drugiego człowieka, niż konsekwencje samej niepełnosprawności. Może zdarzyć się, że będzie potrzebowała pomocy psychologa lub psychiatry. Zwłaszcza jeśli ktoś z bliskich lub ona sama zauważy u siebie, którąś z tych alarmujących oznak.
Z troski o zdrowie psychiczne osób niepełnosprawnych powstaje coraz więcej kampanii społecznych, które podkreślają palącą potrzebę integracji osób pełnosprawnych z niepełnosprawnymi. Takie inicjatywy mają na celu zwiększenie wiedzy i świadomości ludzi na temat codziennych potrzeb osób niepełnosprawnych. Nie tylko prozaicznych potrzeb związanych z przemieszczaniem się, ale także potrzeby bycia zauważonym przez drugiego człowieka. Organizatorom takich akcji zależy, aby jak najwięcej osób zobaczyło, jak wygląda codzienne życie osoby dotkniętej niepełnosprawnością i zrozumiało, że osoby te często potrzebują większej uwagi i pomocy ze strony innych ludzi. Nie chcą czuć się odrzucone i omijane. Nie chcą, aby ludzie obawiali się kontaktu z nimi. W ramach kampanii powstają plakaty, krótkie filmy, wystawy, a także wywiady z osobami niepełnosprawnymi, które dzielą się swoją historią. Dzień osób niepełnosprawnych w kontekście zwracania uwagi na ich potrzeby powinno się obchodzić się przez cały rok.