Pierwsze objawy otępienia u bliskiej osoby. Co robić?
Otępienie jest stanem chorobowym, w którym ma miejsce postępujące upośledzenie funkcji intelektualnych. Łatwo zlekceważyć lub przegapić jego objawy. U ludzi z otępieniem pojawiają się problemy z pamięcią, spowolnienie myślenia, a także zaburzenia zachowania. Co robić, gdy zauważysz takie objawy u bliskiej osoby? Jak możesz pomóc?
Otępienie – rozpoznanie
Otępienie stanowi zespół wielu objawów. Są one spowodowane zaburzeniami w ośrodkowym układzie nerwowym. Otępienie pojawia się u ludzi po 65. roku życia, a częściej w grupie osób, które ukończyły 80 lat.
Otępienie starcze może mieć złożoną i różnorodną dynamikę:
- może przebiegać przewlekle i charakteryzować się podobnym nasileniem objawów przez cały czas
- może też działać postępująco (wówczas ma się do czynienia sytuacją, w której objawy otępienia narastają).
Zaburzenia dotyczą funkcji poznawczych: procesów myślenia, orientacji w przestrzeni, rozumienia, umiejętności liczenia czy nauki, a także umiejętności językowych, pamięci czy umiejętności oceny. W nieprawidłowościach w tych właśnie obszarach można dopatrywać się choroby, jaką jest otępienie. Objawy wprawdzie nie są od razu mocno nasilone, nie można jednak ignorować nawet najmniejszych oznak, które Cię niepokoją. Trzeba wiedzieć, że niestety wraz z postępem choroby otępiennej człowiek, który na nią cierpi – nie jest w stanie wykonywać codziennych czynności samodzielnie i będzie potrzebował pomocy, zrozumienia i empatii. W żadnym wypadku nie można więc zostawiać człowieka, u którego pojawiają się objawy otępienia samemu sobie. Nie wolno też poganiać osoby, które cierpi na otępienie w wykonywaniu przez nią codziennych czynności, nawet jeśli należą one do bardzo prostych zadań. Osoby starsze, u których pojawiają się m.in. zaburzenia pamięci, nie powinny być samotne – należy zapewnić im odpowiednią opiekę.
Sprawdź też wpis: Jak radzić sobie z samotnością.
Otępienie – rozpoznanie
Aby rozpoznać i zdiagnozować otępienie, konieczna jest diagnoza neuropsychologiczna. Na czym polega to badanie? Opiera się ono na ocenie funkcjonowania i odniesieniu go do relacji między działaniami i stanem mózgu a różnymi procesami natury psychicznej. Co bada się, aby stwierdzić lub wykluczyć choroby otępienne? Ocenie podlega m.in.:
- działanie emocjonalne i poznawcze (diagnoza funkcji językowych, skupiania uwagi, funkcji wykonawczych itp.),
- motywacja człowieka,
- sfera różnych zachowań społecznych.
Dopiero wówczas, gdy rozpozna się otępienie, leczenie go w odpowiedni i skuteczny sposób będzie możliwe. Tego typu kompleksowe badanie neuropsychologiczne wykonują wykwalifikowani specjaliści SuperEgo. Aby je wykonać, skontaktuj się z naszą placówką.
Jakie są rodzaje otępienia?
Wyróżnia się następujące rodzaje otępienia:
- chorobę Alzheimera,
- otępienie naczyniopochodne,
- otępienie czołowo-skroniowe,
- otępienie mieszane,
- otępienie z ciałami Lewy’ego (choroba neurozwyrodnieniowa, która skutkuje demencją).
Otępienie – przyczyny
Do przyczyn otępienia specjaliści zaliczają m.in.:
- nowotwory,
- nadużywanie alkoholu,
- choroby (infekcyjne, metaboliczne),
- choroby układu nerwowego,
- choroba Parkinsona.
Przyczyną może być także uraz głowy, guz mózgu. Choroba może też rozwinąć się jako skutek uboczny stosowania leków.
Otępienie starcze – etapy
Otępienie najczęściej jest dzielone na trzy etapy.
- Pierwszym z nich jest otępienie w lekkim stopniu, gdy objawy są jeszcze mało dostrzegalne. Bliscy chorego mogą zwrócić uwagę m.in. na zmienność nastrojów, unikanie towarzystwa, zapominanie imion.
- Drugi etap to otępienie umiarkowane. Tutaj już zaburzenia pamięci mocniej dają się we znaki. Może też pojawić się problem z prawidłowym wypowiadaniem zdań czy określaniem czasu. Na tym etapie występuje często brak apetytu i problemy z koordynacją.
- Etap trzeci zaliczany jest do najcięższego stadium. Nie należy wówczas pozostawiać chorego bez opieki. Konieczna jest stała kontrola, ponieważ osoba będąca na tym etapie demencji nie jest w stanie się komunikować. Bardzo trudno ją zrozumieć i odczytać jej potrzeby. Może pojawić się dodatkowo paranoja lub urojenia.
Nie istnieje jeden niezawodny sposób na to, aby zapobiec objawom otępienia u bliskiej osoby. Wykazano jednak, że wszelka aktywność intelektualna w starszym wieku jest związana z rzadszym występowaniem chorób otępiennych. Do takich aktywności zaliczyć można np. czytanie książek i czasopism, rozwiązywanie krzyżówek, łamigłówek, granie w gry planszowe i rozwiązywanie zagadek, a także nauka nowych rzeczy, np. języków obcych.
