TRENING UMIEJĘTNOŚCI SPOŁECZNYCH (TUS)

TUS – czyli Trening Umiejętności Społecznych – w dużym skrócie jest to grupowa forma pracy z osobami, które doświadczają trudności społecznych.  Zwykle przeprowadzany jest on dla dzieci od 4-5 roku życia mających deficyty w zakresie kompetencji społecznych (od wycofania się społecznego po zachowania przekraczające granice). Podczas zajęć trenerzy modelują zachowania dzieci i młodzieży w różnych sytuacjach społecznych m.in.: rozróżnianie emocji, zawieranie znajomości, uważne słuchanie, zadawanie pytań, umiejętność zabawy z rówieśnikami itp.

Rys historyczny

Samo pojęcie- TUS- wywodzi się z programu zastępowania agresji (Aggresion Replacement Training- ACT) zainicjowanego w 1987 roku jako kompleksowe oddziaływanie przeznaczone do pracy z agresywną młodzieżą składające się z treningu umiejętności prospołecznych, treningu kontroli złości oraz treningu wnioskowania moralnego. Trening Umiejętności Społecznych Goldsteina wg R. Emmena i M. Plasmeijer’a (1996) oparty jest na zasadach teorii kognitywnego nauczania społecznego i według Raportu NAC (National Autism Center) jest jedną z najbardziej skutecznych metod interwencji terapeutycznych u osób z całościowymi zaburzeniami rozwoju (ASD).

Dlaczego należy rozwijać kompetencje społeczne?

Umiejętności społeczne to umiejętności warunkujące efektywność regulacji emocjonalnej i radzenie sobie w różnego rodzaju sytuacjach społecznych. Pamiętajmy, że mówiąc o sytuacjach społecznych mamy na myśli także te sytuacje, które dzieją się w systemie rodzinnym. Zobacz również: grupy TUS we Wrocławiu

Jakie zadania/cele stawia sobie TUS?

Zadaniem Treningu Umiejętności Społecznych jest rozwijanie adekwatnych zachowań społecznych. Praca terapeutyczna odbywa się poprzez doświadczenie i modelowanie. Ważne problemy są nie tylko omawiane, ale też odgrywane przez uczestników grupy. Bezpośrednie doświadczenie buduje „pamięć behawioralną” zdarzenia. Możliwość odgrywania scenek z życia, obserwacji innych, omawiania ważnych trudności daje podstawę do generalizacji ćwiczonych zachowań społecznych w naturalnym otoczeniu. Ponadto celami treningu są poszerzenie wiedzy o umiejętnościach społecznych, zwiększenie zakresu umiejętności wykonawczych oraz zmiana i modyfikacjach negatywnych doświadczeń dotyczących bycia w sytuacjach społecznych. Prowadzi to do zmniejszenia doświadczanego napięcia i zwiększenia samooceny. Podczas zajęć TUS uczestnicy uczą się także technik relaksacyjnych, które mogą pomóc zapanować nad frustracją oraz przeprowadzane są zabawy sensoryczne, które pozwalają uaktywnić systemy zmysłowe.

Podstawowe umiejętności kluczowe, które rozwijane są w trakcie terapii TUS

• Reakcja na bodźce m.in. zwracanie uwagi na zabawki, inne osoby, kontakt wzrokowy.
• Naśladowanie i imitowanie czynności i mowy innych osób jako podstawa społecznego i poznawczego uczenia się.
• Koncentracja m.in. utrzymywanie uwagi na jednym bodźcu/osobie; zauważanie zmian w środowisku; tworzenie wspólnego pola uwagi.
• Komunikacja werbalna i niewerbalna
• Motywacja m.in. do współpracy, reagowania na polecenia, interakcja społeczna.
• Emocje m.in. ich rozpoznawanie, wyrażanie, komunikowanie.