Problemy z koncentracją u dziecka są dość powszechnym zjawiskiem i mogą wynikać z różnych przyczyn: chorób, zaburzeń, czynników środowiskowych, problemów w szkole czy reakcji na negatywne sytuacje. Niezależnie od przyczyny, zaburzenia koncentracji powinny zwrócić uwagę rodziców. Upośledzona zdolność koncentracji i zaburzenia uwagi mogą mieć długofalowe konsekwencje.
Objawy zaburzenia koncentracji
Nie każdy brak skupienia czy chwilowe problemy z pamięcią muszą wiązać się z zaburzeniami. Każdemu zdarzają się dni mniejszej „rozgarniętości”, gdy wszystko rozprasza i nie możemy na niczym się skupić. U dzieci procesy myślowe zachodzą szybko, a utrzymywanie uwagi na dłużej na jednym zagadnieniu bywa trudne.
Jakie objawy świadczą o zaburzeniach koncentracji u dziecka?
Malec ma częste problemy z utrzymywaniem skupienia – każdy drobiazg i bodziec już rozprasza. Dziecko szybko traci uwagę, skupia się na coraz to innych rzeczach i przeskakuje uwagą.- Nie reaguje, gdy się do niego mówi – dziecko wydaje się nieobecne, można do niego mówić, a ono nie odpowiada. Aby zwróciło uwagę, trzeba powiedzieć coś bardzo głośno lub podejść do niego i złapać np. za ramię.
- Nie kończy tego, co zaczęło – ma tak zwany słomiany zapał, bierze się za jedną czynność, ale szybko traci nią zainteresowanie, przerzuca się z jednej zabawy na drugą, maluje, układa klocki, bawi się zabawkami, ale żadnego z tych zadań nie kończy.
- Brak organizacji – dziecko jest kompletnie niezorganizowane, bałaganiarskie, nie sprząta i nie przeszkadza mu nieporządek w pokoju.
- Gubi rzeczy – nie pamięta, gdzie odłożyło zabawki, wyszło na spacer i znów coś zgubiło, zostawia przedmioty, gdzie popadnie i nigdy nie odkłada ich na miejsce.
- Łatwo się poddaje – wszystko, co jest odrobinę trudniejsze, sprawia że dziecko nie chce tego robić, nie podejmuje wyzwań i wysiłku intelektualnego.
- Zapomina – możesz powtarzać w kółko te same rzeczy i przypominać, a i tak zapomni. Nie pamięta listy zakupów, ma problemy z przyswajaniem do wiadomości najprostszych rzeczy i nie przykłada uwagi do tego, co się mówi.
Powyższe objawy świadczą o niedoborach koncentracji u dzieci. Im wcześniej zostaną wykryte zaburzenia koncentracji, tym lepiej, bo chociaż w wieku niemowlęcym i przedszkolnym problemy te mogą wydawać się błahe, w wieku szkolnym staną się sporym wyzwaniem.
Wyróżnia się dwa główne rodzaje zaburzeń uwagi:
- Typ aktywno-impulsywny – dziecko jest rozpraszane przez zewnętrzne bodźce, ma dużo energii, chce jak najszybciej wykonać zadanie, brakuje mu cierpliwości, często się denerwuje, nie potrafi usiedzieć w spokoju. Często mówi się, że to tzw. trudne dziecko.
- Typ pasywny – podopieczny jest zamknięty w sobie, wydaje się nieobecny, brakuje mu energii, nie rozmawia, nie kończy powierzonych mu zadań, nie chce podejmować wyzwań.
Brak koncentracji u dziecka – przyczyny
Istnieją różne powody tego zaburzenia. Jedna z nich ma podłoże neurologiczne – spowolniony lub zahamowany rozwój struktur znajdujących się w płacie czołowym mózgu odpowiedzialnych za koncentrację sprawia, że dziecko ma niedobory uwagi.
Inną przyczyną są zmiany cywilizacyjne i nadmiar bodźców. W ostatnich kilkudziesięciu latach rozwój elektroniki sprawił, że jesteśmy dosłownie bombardowani informacjami i bodźcami każdego rodzaju, do czego ewolucyjnie nie jesteśmy przystosowani. Umysł dziecka nie potrafi sobie radzić z nadmiarem bodźców, co objawia się różnymi zaburzeniami.
Niedobory koncentracji mogą być spowodowane złą dietą i brakiem składników odżywczych, niezbędnych do prawidłowego rozwoju umysłowego i neurologicznego, albo nadmiarem produktów pobudzających, takich jak cukier, kakao czy środki konserwujące.
Brak koncentracji u dziecka może być też objawem problemów emocjonalnych, środowiskowych i wydarzeń w życiu, które wpłynęły na zachowanie. Dlatego każdy taki sygnał powinien być sprawdzony przez rodziców.
Jak pomóc?
Zaburzenia koncentracji u dziecka są problemem, który z czasem będzie narastał. Warto skonsultować się z terapeutą, który wskaże sposoby jak ćwiczyć koncentrację u dziecka, a jeżeli będzie taka potrzeba, zaproponuje odpowiednią terapię. Przeczytaj, jak wygląda wizyta u psychologa dziecięcego.
Specjalista wdroży ćwiczenia i proste rozwiązania, które pomogą w usystematyzowaniu i lepszej organizacji pracy oraz uczenia. Zachęcamy do konsultacji z terapeutą z Centrum Psychiatrii i Psychoterapii SUPER-ego we Wrocławiu. Zdiagnozujemy problem i wskażemy skuteczne sposoby jak ćwiczyć koncentrację.
