Accessibility tools panel
X

Jak rozmawiać z dzieckiem o emocjach?

Co robić, gdy Twoje dziecko nie panuje nad emocjami? W jaki sposób z nim rozmawiać, gdy wybucha płaczem lub nie może opanować złości? Czy warto dawać jakieś rady? Co i jak w takiej sytuacji mówić do pociechy? I wreszcie jak pomóc dziecku radzić sobie z emocjami? Przeczytaj nasz artykuł, aby poznać odpowiedzi na te pytania. Zapraszamy do lektury.

Emocje dziecka. Dlaczego są tak ważne?

Jako rodzic musisz zdawać sobie sprawę, że rozmowy z dzieckiem o emocjach powinny być czymś naturalnym i częstym. Nie należy unikać i bać się rozmów o tym, co dziecko odczuwa, dlaczego tak reaguje i jak może sobie z różnymi emocjami poradzić. Przyjmij, że otwarte i spokojne dyskusje z pociechą dotyczące wszystkich emocji, których z różnych przyczyn doświadcza w ciągu dnia są dla was czymś całkowicie oczywistym. Dzięki temu zadbasz o zdrowie psychiczne dziecka (zarówno teraz, jak i w przyszłości). Emocje towarzyszą każdemu bez przerwy, choć nie zawsze można to dostrzec. Decydują o wielu aspektach ludzkiego życia, dlatego są niezwykle ważne. Więcej o tym, jak emocje wpływają na człowieka, jego relacje z innymi, a także na zdrowie, możesz przeczytać w tym artykule.

Interpretacja własna

Każdej sytuacji, która spotyka Cię w ciągu dnia towarzyszą emocje. Znaczenie ich wiele mówi o przeszłych doświadczeniach danej osoby. Np. Dla jednej widok dużego psa, który zmierza w jej stronę może wywołać paniczny strach. Zwłaszcza jeśli kiedyś została ona pogryziona przez psa. Ktoś inny w takiej sytuacji może przeżywać inne emocje, np. ekscytację i radość, bo kocha psy i zapragnie się z tym czworonogiem przywitać i go pogłaskać. Wszystko jest neutralne, dopiero człowiek nadaje temu znaczenie. Każdy w indywidualny sposób zareaguje na dany bodziec.

Emocje. Rola uczuć w życiu człowieka

Emocje wywołują określone zmiany w ciele. Mogą one być miłe (gdy odczuwa się radość) lub nieprzyjemne (gdy czuje się smutek). Emocje, w pierwotnym znaczeniu, są potrzebne człowiekowi do obrony lub ratowania życia. We współczesnym świecie jednak człowiek nie musi już uciekać przed niedźwiedziem, za to ma inny rodzaj stresu na co dzień, z którym musi sobie poradzić.

Zanim przejdziemy do tego jak rozmawiać z dzieckiem o emocjach, warto jeszcze poznać kilka podstawowych informacji, aby później lepiej wytłumaczyć pewne zagadnienia dziecku. Musisz wiedzieć, że do powstania emocji niezbędne są zawsze trzy czynniki.

  1. Czynnik poznawczy – gdy zauważasz daną sytuację
  2. Czynnik fizjologiczny – gdy ciało reaguje w określony sposób (np. serce zaczyna szybciej bić).
  3. Czynnik behawioralny – gdy podejmujesz w związku z tym jakieś działanie np. decydujesz się uciec.

Zacznij rozmawiać z dzieckiem o emocjach

dziecko nie panuje nad emocjamiJak rozmawiać z dzieckiem o emocjach? Zacznij najzwyczajniej nazywać poszczególne odczucia. Najbardziej powszechna i podstawowa kategoryzacja emocji to radość, smutek, złość i strach. Rozpocznij więc właśnie od nich. Im młodsza jest twoja pociecha, tym trudniej mu będzie w pełni zrozumieć abstrakcyjne słowa. Aby więc lepiej zobrazować poszczegolne emocje, użyj kolorów. Złość może być oznaczana kolorem czerwonym, radość żółtym, itp. Ustalcie własny kod. Wytłumacz dziecku, co dzieje się w jego ciele, gdy pojawia się u niego dana emocja. Np. co czujesz, gdy widzisz ulubioną zabawkę? Na Twojej buzi pojawia się uśmiech. Warto posłużyć się prostymi rysunkami. Naszkicuj z dzieckiem twarz, dorysuj łzy i poproś dziecko, aby zgadywało jaką emocję rysujesz. Możecie wspólnie tworzyć historię tej buzi z obrazka. Przykładowo: to jest Kasia, zgubiła swoją ulubioną lalkę, więc czuje smutek i lecą jej z oczu łzy wielkie jak grochy. Na pewno niedługo razem z mamą poszuka ukochanej zabawki i na jej twarzy znów pojawi się uśmiech, będzie wtedy czuła radość, że zabawka się znalazła.

Jak pomóc dziecku radzić sobie z emocjami?

Aby pomóc dziecku poradzić sobie z tym, co przeżywa reaguj na jego zachowanie w sposób, który nie wzbudzi w nim poczucia winy, nie zawstydzi go, ani nie ukarze. Zamiast tego okaż dziecku zrozumienie. Powiedz, że bardzo dobrze rozumiesz emocje dziecka i to, co przeżywa, ale wskaż mu inny sposób wyrażenia złości.

Przykład: jeśli dziecko jest z jakiegoś powodu bardzo złe lub rozżalone i rzuca w Ciebie zabawkami albo krzyczy, że Cię nienawidzi, to nie krzycz na nie. Spokojnie podejdź i powiedz, że wiesz, że jest złe, ale gdy rzuca zabawkami lub mówi w ten sposób, to może zrobić komuś krzywdę lub sprawić przykrość. Nie wzbudzaj w dziecku poczucia winy, mówiąc, że niszczy drogie zabawki, które mu kupiłeś lub nie zawstydzaj go mówiąc, że w jego wieku powinien się już zachowywać poważniej. Nie karaj go za to, że wyraża w ten sposób swoje emocje. Wytłumacz, że może nad tym zapanować i inaczej poradzić sobie ze złością. Naucz go mówić co i dlaczego czuje. Wytłumacz, że wiele reakcji może zależeć często od tego, że jest się głodnym lub niewyspanym.

Ćwicz z dzieckiem różne potencjalne lub wyobrażone sytuacje. Pytaj dziecko: co by było, gdyby ktoś ci teraz popsuł twoją wieżę z klocków? Co by było, gdybyś w złości popchnął siostrę na ostrą krawędź stołu? W ten sposób nauczycie się rozmawiać o emocjach, reakcjach i wielu sytuacjach w życiu, a to w przyszłości zaprocentuje. Dziecko będzie lepiej rozumiało co się z nim dzieje, będzie potrafiło to nazwać, stanie się bardziej otwarte i z czasem nauczy się na różne sposoby wyrażać to, co naprawdę czuje.

Zobacz także

Warsztaty dla dorosłych 2024!

Serdecznie zapraszamy do udziału w warsztatach dla dorosłych, które są organizowane przez Fundację PozyTYwka i jej wieloletnich współpracowników, a finansowane z budżetu miasta Wrocław. W tegorocznej ...
więcej »

Niska samoocena – co robić? Poznaj przyczyny i objawy

Niska samoocena to złożone zjawisko psychologiczne, które wykracza daleko poza chwilowe wahania nastroju czy poczucie niepewności. To trwałe przekonanie o swojej niskiej wartości, które wpływa na ...
więcej »

Na czym polega kontrakt terapeutyczny? Co powinien zawierać i czy można go zerwać?

Decyzja o rozpoczęciu psychoterapii to ważny krok na drodze do lepszego zrozumienia siebie i radzenia sobie z wyzwaniami emocjonalnymi. Aby ten proces przebiegał skutecznie, zarówno pacjent, ...
więcej »

Dysonans poznawczy – teoria, skutki, definicja

Kupujesz drogi telefon, który od dawna marzył Ci się jako idealne narzędzie do pracy i rozrywki. Chwilę później odkrywasz, że w promocji dostępny jest niemal identyczny ...
więcej »

Męskie uczucia – czyli co czują mężczyźni

Jak mężczyzna wyraża uczucia? Stereotypy często ograniczają nas do wąskich ról – kobietom przypisując emocjonalność, a mężczyznom racjonalność. Badania pokazują jednak, że mężczyźni również przeżywają głębokie ...
więcej »

Jak stres wpływa na to, co jemy?

Stres to nieodłączna część współczesnego życia. Codzienne wyzwania, zarówno w pracy, jak i w życiu osobistym, mogą powodować znaczne napięcie. Jednak, poza oczywistymi skutkami psychicznymi i ...
więcej »

Dekompensacja w psychoterapii. Czym jest dekompensacja psychotyczna?

Zdarzają się w życiu nieoczekiwane i naładowane potężnym ładunkiem emocjonalnym sytuacje, które są w stanie przekroczyć możliwości adaptacyjne psychiki człowieka. Może wtedy dojść do tak zwanej ...
więcej »

Aleksytymia – jak z nią żyć? Poznaj przyczyny, objawy, sposoby leczenia 

Aleksytymia, czyli trudność w rozpoznawaniu i wyrażaniu własnych emocji to problem, z którym zmaga się coraz więcej osób. Według szacunków psychiatrów może dotyczyć blisko 10 procent ...
więcej »

Terapia skoncentrowana na przeniesieniu (TFP). Czym jest i dla kogo jest przeznaczona? 

Terapia skoncentrowana na przeniesieniu (TFP), znana również jako terapia Kernberga jest zaawansowaną formą terapii psychodynamicznej. Jest ona szczególnie skuteczna w leczeniu zaburzeń osobowości, w tym zaburzenia ...
więcej »

Proszę obrócić urządzenie