Dzień świadomości autyzmu. Poznaj historie ludzi z autyzmem

Światowy Dzień Świadomości Autyzmu to doskonała okazja, aby odpowiedzieć na pytanie: jakie są znane osoby z autyzmem? Autyzm często jest określany „chorobą geniuszy”. U niektórych wybitnych ludzi, autyzm był diagnozowany, lub tę dolegliwość podejrzewano. Kto cierpiał na autyzm i jaki to miało wpływ na życie tych osób? Przeczytaj artykuł, aby poznać historię tej dolegliwości i dowiedzieć się, jak często występuje. Czy wiesz, dlaczego Światowy Dzień Autyzmu jest często zwany „dniem na niebiesko” i jak właściwie obchodzić ten dzień? Zapraszamy do lektury.

Sławne osoby z zespołem Aspergera lub z autyzmem

Czy osoby z zespołem Aspergera zawsze są szczególnie skupione na swojej pracy i karierze? Czy rzeczywiście można powiedzieć, że osoby z autyzmem są bardzo utalentowane, a ich wybitne zdolności sprawiają, że Ci ludzie są później znani na cały świat? Historia i współczesność pokazują, że u niektórych wyjątkowo uzdolnionych ludzi rzeczywiście zdiagnozowano lub podejrzewano autyzm, lub zespół Aspergera, który jest łagodniejszą formą zaburzeń ze spektrum autyzmu. Aby dowiedzieć się i lepiej zrozumieć jak myślą, czują i zachowują się osoby z autyzmem, warto zapoznać się z treścią tego artykułu: Jak zachowuje się dziecko z autyzmem – objawy.

Uwaga: warto doprecyzować, że według nowej Międzynarodowej Klasyfikacji Chorób ICD 11, która obowiązuje od czerwca 2023 roku – nie ma już rozdzielenia na zespół Aspergera i autyzm. Zamiast tego jest jeden wymiar dymensjonalny, czyli spektrum autyzmu.

Osoby z zespołem Aspergera i autyzm wczesnodziecięcy – pierwsze opisy objawów

Zanim przejdziemy do opisania cech i konkretnych zachowań, jakie wykazują znane osoby z zespołem Aspergera, warto przyjrzeć się nieco bliżej historii. Dopiero w 1943 roku Leo Kanner (psychiatra austriacko-amerykański) jako pierwszy opisał objawy, które składają się na autyzm wczesnodziecięcy. Następnie w roku 1944 austriacki pediatra Hans Asperger opisał objawy, znajdujących się pod jego opieką dzieci, które m.in. z dużym trudem i wysiłkiem nawiązywały kontakty z rówieśnikami, nie pojmowały wielu uczuć czy gestów i często prowadziły długie monologi jakby do same do siebie o rzeczach, które je interesują. Później zespół tych cech zaczęto określać mianem zespołu Aspergera. Terminu tego po raz pierwszy użyto dopiero w 1981 roku. Jednak już ponad 200 lat wcześniej żył pewien niezwykle utalentowany kompozytor, który najprawdopodobniej cierpiał na autyzm.

Kto znany ma autyzm? Poznaj sławne osoby z autyzmem

Znane osoby z autyzmem lub zespołem Aspergera to m.in.:

• Wolfgang Amadeusz Mozart,
• Albert Einstein,
• Alfred Hitchcock,
• Isaac Newton,
• Lionel Messi,
• Elon Musk,
• Daryl Hannah.

Wielu historyków, którzy analizowali listy, które pozostawił po sobie Mozart, jest zgodnych co do tego, że tego wybitnego kompozytora i wirtuoza gry na instrumentach klawiszowych można dziś bez wątpienia zaliczyć do sławnych osób z autyzmem. Kolejne znane osoby z autyzmem to Alfred Hitchcock, Albert Einstein i Isaac Newton.

Reżyser, który w trwającej 60 lat karierze wyreżyserował aż 53 filmy fabularne, już w dzieciństwie należał do samotników, wykazywał dziwne zachowania wobec kobiet i miał bardzo bujną wyobraźnię. Wszystko to pozwalało sądzić, że cierpiał na autyzm.

Twórca teorii względności natomiast jak twierdzą naukowcy z Uniwersytetów Oxford i Cambridge często powtarzał własne słowa i jako profesor wiele razy wprowadzał swoich uczniów w zakłopotanie swoim ekscentrycznym sposobem bycia.

Odkrywca trzech zasad dynamiki nie miał zbyt wielu przyjaciół. Ludzi, którzy go otaczali, zwykle traktował z pewną dozą obojętności lub wręcz wrogo. Często był tak bardzo zajęty pracą, że w ogóle nie jadł. Gdy nikt nie pojawiał się na jego wykładach, to i tak przemawiał do pustej sali. Wszystko wskazuje na to, że Isaac Newton także cierpiał na autyzm. Gdy miał 50 lat przeżył załamanie nerwowe.

Z pewnością te znane osoby z zespołem Aspergera musiały zmagać się w swoim życiu z wieloma trudnościami, które wynikały bezpośrednio z objawów choroby. Trudno jednak powiedzieć lub też jednoznacznie ocenić czy sławne osoby z Aspergerem byłyby w stanie tak mocno poświęcić się swojej pracy i misji, gdyby nie choroba, która ich dotknęła. 2 kwietnia obchodzony jest dzień osób z autyzmem i właśnie przy jego okazji często wspomina się imponujący dorobek, jaki pozostawiły po sobie znane osoby z autyzmem.

Sławne osoby z Aspergerem i autyzmem ze współczesności

Sławni ludzie z autyzmem i syndromem Aspergera żyjący w XXI wieku to m.in. Lionel Messi, Elon Musk czy Daryl Hannah. Znane osoby z Aspergerem to często bardzo barwne osobowości, które mają na swoim koncie imponujące sukcesy.

U argentyńskiego piłkarza i najskuteczniejszego strzelca w historii FC Barcelony zdiagnozowano zespół Aspergera w wieku 8 lat. Jego niesamowita pamięć z pewnością ma spore znaczenie, gdy zdobywa kolejne bramki na boisku.

Elon Musk podczas wywiadu w jednym z programów telewizyjnych ogłosił, że ma zespół Aspergera i czasami jego zachowania są mocno niekonwencjonalne. Wiele jego słów można mylnie odebrać.

Daryl Hannah jest jedną z niewielu aktorek i gwiazd Hollywoodu, która otwarcie przyznała się, że cierpi na autyzm. Przerażają ją wielkie gale i bankiety. Z powodu choroby unika pracy przy wysokobudżetowych produkcjach filmowych.

Geniusze z autyzmem to także m.in. 

• Temple Grandin (amerykańska zootechnik, profesor i autorka znana ze swojej wiedzy na temat hodowli zwierząt). 
• Daniel Tammet (brytyjski pisarz i matematyk, który potrafi niezwykle dokładnie opisać swoje doznania zmysłowe).
• Derek Paravicini (niewidomy, brytyjski pianista jazzowy, który potrafi zagrać nowy utwór po jednym jego przesłuchaniu). 

Jak widzisz, sławne osoby z autyzmem, choć są jednostkami o unikalnych cechach, zdolnościach i doświadczeniach, to jednak posiadają kilka wspólnych aspektów. Należą do nich m.in. determinacja i przełamywanie przeszkód, pasja i skupienie, a także niezwykłe umiejętności w określonych dziedzinach. Podobnie znani Polacy z autyzmem wykazują nieco inny sposób myślenia, co czasem przekłada się na nietypowe, ale bardzo kreatywne spojrzenie na świat. Może to być powiązane z myśleniem wizualnym, zdolnością do szybkiego i nieszablonowego rozwiązywania problemów oraz tworzenia innowacyjnych konceptów. Do znanych Polaków z autyzmem należy między innymi Małgorzta Ohme. Artystka, malarka, poetka i filozofka wielokrotnie mówiła o swoich doświadczeniach z tym związanych.

Znane osoby z zespołem Aspergera i autyzmem bez wątpienia zapiszą się na stałe na kartach historii. Niektóre z tych osób nie zostały zdiagnozowane jako dzieci, tylko niestety dopiero w dorosłym życiu. Specjaliści dążą do tego, aby diagnoza mogła zostać postawiona najlepiej między 16. a 20, miesiącem życia. Wówczas jest szansa na szybką reakcję i rodzice mogą przygotować się lepiej do wychowania dziecka z autyzmem.

Dzień Świadomości Autyzmu

Dzień Świadomości Autyzmu to zawsze doskonała okazja, aby przybliżyć ludziom specyfikę tego zaburzenia, a sławni ludzie z zespołem Aspergera (spektrum autyzmu) udowadniają, że łączy ich zdolność do wyjątkowych osiągnięć w różnych dziedzinach. Dzień autyzmu każdego roku zachęca do zrozumienia i akceptacji osób z autyzmem oraz wspierania działań na rzecz poprawy jakości życia tych osób. Światowy Dzień Autyzmu może być obchodzony w różnoraki sposób. Wszystko zależy od kraju, społeczności, czy organizacji. Jednak zwykle Światowy Dzień Świadomości Autyzmu łączy symboliczne niebieskie światło. Oświetlanie budynków na niebiesko to gest, który ma wyrazić solidarność z osobami ze spektrum autyzmu. Lokalne społeczności promują różne inicjatywy, takie jak biegi charytatywne, koncerty, festiwale czy spotkania, aby zbierać środki na rzecz organizacji zajmujących się autyzmem. Światowy Dzień Świadomości Autyzmu to także świetna sposobność do tego, aby zapraszać ludzi ze środowiska naukowego (i nie tylko) na różnego rodzaju wydarzenia edukacyjne, takie jak konferencje, seminaria, warsztaty czy panele dyskusyjne, które pomagają zrozumieć autyzm, dzielą się najnowszymi badaniami i praktykami oraz kształcą społeczeństwo.

Jeśli jako rodzic zauważasz u swojego dziecka jakieś niepokojące objawy – zgłoś się do poradni SUPER-ego. Jako Dolnośląskie Centrum Psychiatrii i Psychoterapii prowadzimy terapie wspomagające rozwój osób z autyzmem.

Dzień dzieci z autyzmem – dlaczego wczesne rozpoznanie choroby u dzieci jest takie ważne?

Kiedy jest dzień autyzmu? Obchodzi się go każdego roku 2 kwietnia. Jako specjaliści wiemy, jak dużą wagę ma wczesne rozpoznanie tego zaburzenia dla dziecka i jego rodziców. Pomimo tego, że autyzm pojawia się u dziecka w bardzo wczesnym okresie życia, rozpoznawany jest najczęściej z kilkuletnim opóźnieniem. Z danych zebranych w Polsce wynika, że dzieje się to zazwyczaj między 4. a 6. rokiem życia dziecka, a często jeszcze później. Nieprzygotowani do wychwytywania objawów autyzmu są lekarze pierwszego kontaktu, pediatrzy, a czasem nawet specjaliści – psycholodzy, pedagodzy, nauczyciele. Dzień Autyzmu to doskonała okazja, aby przypomnieć o historii choroby, jej przyczynach i charakterystycznych objawach.

Jak obchodzić dzień autyzmu?

2 kwietnia w Dzień Autyzmu organizowane są w wielu miastach Polski różne wydarzenia kulturalne i uroczystości, które mają na celu zwiększenie świadomości i wrażliwości ludzi na tę dolegliwość. Światowy dzień świadomości autyzmu w wielu placówkach edukacyjnych jest także obchodzony z udziałem całej kadry nauczycielskiej oraz wszystkich dzieci. Często, aby uczcić Dzień Osób z Autyzmem, uczniowie przychodzą ubrani w niebieskie koszulki. Ma to być znakiem solidaryzowania się z osobami, które cierpią na to zaburzenie. Kwiecień to też miesiąc świadomości autyzmu, dlatego w wielu domach kultury i placówkach społecznych zauważyć można symbol autyzmu. Jest nim tęczowy znak nieskończoności, który podkreśla m.in. różnorodność spektrum autyzmu. Z autyzmem często kojarzy się też układanie puzzli – motyw elementów układanki pojawia się często na wielu plakatach, dotyczących chorób ze spektrum autyzmu. 

Kiedy jest dzień na niebiesko?

Niebieski stał się oficjalnie kolorem autyzmu, dlatego dzień na niebiesko obchodzi się dokładnie wtedy, kiedy jest dzień dzieci z autyzmem, czyli 2 kwietnia. Nie jest do końca pewne, dlaczego akurat kolor niebieski stał się kolorem autyzmu. Być może dlatego, że jest barwą, która symbolizuje nadzieję i niewinność. Niebieski to też potrzeba dokonań i tworzenia czegoś oryginalnego oraz docenianego przez innych ludzi. A przecież ludzie autystyczni wyróżniają się bardzo często wybitnym talentem i kreatywnością. Niektórzy uważają też, że to z powodu tego, że kolor niebieski częściej kojarzony jest z chłopcami, a to właśnie chłopcy statystycznie częściej zapadają na tę chorobę niż dziewczynki.

Dzień Autyzmu w praktyce

Od roku 2008, kiedy to Organizacja Narodów Zjednoczonych ustanowiła 2 dzień kwietnia Światowym Dniem Autyzmu wiele zmieniło się w świadomości ludzi. Dziś za sprawą wielu różnorodnych i kreatywnych działań, do których każdego roku inspiruje międzynarodowy dzień osób z autyzmem, wiele osób o wiele lepiej orientuje się, co może zrobić, aby poprawić jakość życia ludzi dotkniętych tą chorobą. Jak to wygląda w praktyce?

W niektórych większych sklepach i hipermarketach są wprowadzane tzw. ciche godziny, podczas których przez głośniki na hali sklepowej nie są emitowane żadne głośne reklamy, muzyka czy komunikaty. Ma to oczywiście miejsce nie tylko w Dzień Autyzmu. 

Tworzą się nowe miejsca pracy dla absolwentów, u których zdiagnozowano autyzm.

Coraz więcej osób regularnie oddaje swoje 1% podatku na wsparcie osób, które cierpią na autyzm.

Częściej organizowane są specjalistyczne szkolenia, które lepiej pokazują jak pracować z uczniem autystycznym.

Dzień Autyzmu został ustanowiony w 2008 roku. Od tamtego czasu światowy dzień osób z autyzmem ma jedną misję i cel: rozpowszechniać wiedzę na temat tej choroby, a także budować jak najwyższą świadomość, zrozumienie i empatię społeczną w tym zakresie. Tak, jak pisaliśmy – Dzień Świadomości Autyzmu to często dzień, w którym zachęca się ludzi do noszenia niebieskich ubrań czy akcesoriów, aby wyrazić wsparcie dla osób ze spektrum autyzmu. Ważne jest, aby Dzień Świadomości Autyzmu nie był tylko jednorazowym zjawiskiem, ale również okazją do budowania trwałej świadomości i zrozumienia dla osób ze spektrum autyzmu oraz do kontynuowania działań przez cały rok. 

Hanna Lernacińska