Stres jest stanem fizjologicznym związanym z ewolucyjną reakcją walki i ucieczki. Kiedyś, w zamierzchłych czasach, mechanizm ten pozwalał na szybszą i skuteczniejszą reakcję na zagrożenia czyhające na człowieka. Obecnie nadal jest przydatny, na krótką metę bywa mobilizujący, ale długotrwałe przebywanie w trybie „walki i ucieczki” powoduje negatywne zmiany fizjologiczne i psychologiczne. Stres a zdrowie – jaki mają związek i jak redukować niekorzystne skutki stresu?
Wpływ stresu na zdrowie
Krótkotrwały stres jest sygnałem dla organizmu do wydzielenia dodatkowej dawki adrenaliny oraz innych związków, powodujących: zwiększony poziom cukru we krwi, szybsze bicie serca, podwyższenie ciśnienia tętniczego, lepszą wydajność organizmu. To dzięki temu w chwilach grozy wydaje nam się, że jesteśmy szybsi, silniejsi i zdolni do nieludzkiego wysiłku.
Na krótką metę nie wpływa negatywnie na zdrowie, choć gdy emocje opadną pojawia się zmęczenie i złe samopoczucie, gdyż związane z nim procesy powodują eksploatację zasobów organizmu. W normalnych warunkach ciało potrafi sobie z tym poradzić i szybko wraca do równowagi. Gorzej, gdy taki stan utrzymuje się długo, a niestety całkiem sporo ludzi pozostaje niemal w ciągłym trybie walki i ucieczki.
Długotrwały stres jest niekorzystny dla zdrowia, a najgroźniejszy jest ukryty, przewlekły, który nie objawia się nagłymi skokami adrenaliny, lecz pozostaje na niskim, ale zauważalnym poziomie. Złe samopoczucie od stresu, huśtawka nastrojów, ciągłe napięcie emocjonalne to wszystko sprawia, że organizm zaczyna szwankować. Wpływ stresu na zdrowie najpierw odczuwalny jest w psychice, a z czasem pojawiają się fizjologiczne symptomy:
-
nadciśnienie, -
kołatanie serca,
-
problemy z niestrawnością,
-
bóle brzucha,
-
bóle w klatce piersiowej
-
chudnięcie lub tycie,
-
wrzody żołądka,
-
napięcie mięśniowe prowadzące do urazów i stanów zapalnych
-
inne.
Większość z tych zmian jest odwracalna na wczesnym etapie, jednak stale utrzymujący się, silny stres może spowodować ciężkie choroby przewlekłe, a nawet zagrażające życiu, należą do nich zwłaszcza zawał serca, udar mózgu czy nowotwory.
Napięcie emocjonalne może być groźne dla kobiety w ciąży, zarówno dla niej samej, jak i dla dziecka. Hormonalna huśtawka nastrojów, stres związany z sytuacją w rodzinie czy z pracą może powodować komplikacje, a w krytycznych sytuacjach stanowić zagrożenie dla zdrowia dziecka. Stres w ciąży jest więc bardzo niebezpieczny.
Oczywiście najłatwiej byłoby stwierdzić: „zrelaksuj się i wypoczywaj”, jednak dobrze wiemy, że to tak nie działa. Jeżeli poszukujesz skutecznych wskazówek na redukcję stresu, zajrzyj tutaj. Jeżeli natomiast nie możesz poradzić sobie z emocjami, koniecznie sprawdź, w czym możemy Ci pomóc w SUPER-ego, Dolnośląskim Centrum Psychiatrii i Psychoterapii.
Stres a zdrowie psychiczne
Czy wiesz, że nadmiar negatywnych emocji może wywoływać zaburzenia emocjonalne, a nawet choroby psychiczne? Najprostszym przykładem jest złe samopoczucie od stresu i huśtawka nastrojów, które objawiają się bólami głowy, bezsennością i drażliwością. W dłuższej perspektywie zaburzenia mogą powodować nerwice, zachowania agresywne i autoagresywne, a także depresję.
Wszystko to odbija się na sytuacji prywatnej i rodzinnej, gdyż ujawniają się zmiany w zachowaniu. Stres powoduje, że jest się ciągle podrażnionym, nabuzowanym, skłonnym do kłótni, skupiania się na swoich problemach i niedostrzeganiu innych. To sprawia, że cierpią wszyscy dookoła. Oprócz
Stres – zdrowie na pierwszym miejscu
Negatywne emocje oddziałują na układ nerwowy i zmieniają gospodarkę hormonalną, co wywołuje nie tylko zmiany w organizmie, ale też rozpoczyna samonapędzający się mechanizm – stres powoduje zaburzenia nerwicowe, hormonalne i zdrowotne, te zaś intensyfikują złe samopoczucie i przyczyniają się do zwiększenia nerwicy, co jeszcze bardziej pogarsza sytuację. W pewnym momencie trzeba przerwać tę pętlę. Pomocna jest psychoterapia z doświadczonym psychoterapeutą lub leczenie psychiatryczne. W leczeniu nasilonego przewlekłego czasami stosuje się leki przeciwlękowe i i antydepresyjne. Przydatne są także zajęcia relaksacyjne, uprawianie aktywności fizycznej i znalezienie hobby, które pozwoli zapomnieć o codziennych zmartwieniach. Wszystko po to, by organizm mógł powrócić do równowagi i uwolnić się od złych emocji.