Zespół lęku uogólnionego – co to jest?

Jednymi z najczęściej spotykanych zaburzeń psychicznych są zaburzenia lękowe. Zespół lęku uogólnionego, inaczej zaburzenie lękowe uogólnione (generalized anxiety disorder, GAD) dotyka nawet 5-8% populacji ogólnej, a istotą problemu jest doświadczenie ciągłego niepokoju, który nie wiąże się z żadnym konkretnym czynnikiem. Co to jest i skąd się bierze lęk uogólniony, czym się charakteryzuje i gdzie szukać pomocy?

Zespół lęku uogólnionego – podstawowe informacje

GAD może rozwinąć się u osoby w dowolnym wieku i płci, choć dolegliwość ta nawet 2-krotnie częściej spotykana jest u kobiet. Trzeba mieć świadomość, że nie każdy lęk, czy zamartwianie się jest od razu zaburzeniem. Wręcz przeciwnie – fdy spotykamy się z trudnymi życiowo sytuacjami, stresującymi wydarzeniami lub realnymi okolicznościami wywołującymi strach, odczuwanie lęku jest naturalną i zdrową reakcją.

Zaburzenia lękowe uogólnione objawiają się uporczywie występującym martwieniem się i lękiem nieproporcjonalnym do sytuacji i okoliczności. Charakterystyczne dla zespołu lęku jest zamartwianie się na zapas, często o błahe sprawy, wybieganie myślami za bardzo w przyszłość i eskalowanie problemu. Lęk uogólniony określany jest jako wolnopłynący; może pojawić się bez konkretnej przyczyny i sprawia, że osoba z tym zaburzeniem pozostaje w stanie ciągłej czujności, jak gdyby miało się wydarzyć coś złego. Stan ten jest związany z ciągłym uczuciem dyskomfortu, napięcia, strachu i niemożliwością odprężenia się. Lęki dotyczą wielu aspektów życia codziennego, głównie są to sprawy finansowe, zdrowotne, dotyczące pracy, relacji itd.

Lęk uogólniony – objawy

Objawy zespołu lęku uogólnionego (GAD) obejmują nie tylko ciągły niepokój, zamawianie się na zapas i uczucie napięcia. Wiążą się z nimi również objawy somatyczne. Lęk uogólniony może powodować takie objawy jak: zwiększenie drażliwości, uczucie ciągłego napięcia mięśniowego, zaburzenia snu, przewlekłe zmęczenie, problemy ze skupieniem uwagi. Nadmierny stres prowadzi do odczuwania duszności, bólów w klatce piersiowej, nudności, zawrotów głowy, kołatania serca itd. Długotrwałe, przeciągające się i uporczywe objawy somatyczne zespołu lęku uogólnionego (GAD) mogą prowadzić do chorób układu krążenia, wrzodów żołądka, przewlekłych bólów migrenowych i wielu innych. Przeczytaj więcej na temat wpływu stresu na zdrowie.

Przyczyny zespołu lęku uogólnionego

Tego typu dolegliwości zwykle nie mają jednego konkretnego czynnika. Zaburzenia lękowe uogólnione mogą brać się z pewnych uwarunkowań genetycznych i biologicznych, społecznych i psychologicznych. Wpływ mają też czynniki, które określa:

1. podejście poznawczo–behawioralne zakładające poszukiwanie potencjalnych, choć mało prawdopodobnych zagrożeń i skupianie się na negatywnych elementach życia;
2. podejście psychodynamiczne, zakładające że doświadczenie lęku i napięcia ma związek z nierozwiązanymi i nieświadomymi konfliktami wewnętrznymi.

Rozpoznanie zespołu lęku uogólnionego jest stawiane przez lekarzy psychiatrów. Zaburzenia lękowe należą do jednych z najczęściej występujących schorzeń psychicznych i wymagają odpowiedniego postępowania oraz leczenia, gdyż pozostawione same sobie mogą eskalować. Diagnoza ustalana jest na podstawie wywiadu, podczas którego lekarz może stwierdzić występowanie GAD lub innego zaburzenia lękowego. Zespół lęku uogólnionego nierzadko występuje w połączeniu z innymi jednostkami psychiatrycznymi, zwłaszcza z depresją, ważne jest więc kompleksowe podejście do terapii.

Zespół lęku uogólnionego – leczenie

Terapia powinna być prowadzona kompleksowo. O sposobie leczenia decyduje psychiatra, przeważnie wykorzystuje się dwie metody – psychoterapię oraz farmakoterapię. Psychoterapia (behawioralno-poznawcza lub psychodynamiczna) ma na celu pomóc pacjentowi w zrozumieniu i przeformułowaniu swoich lęków lub skłonić go do odsłonięcia i rozwiązania konfliktów wewnętrznych. Z kolei farmakoterapia opiera się na stosowaniu leków, które mają poprawić nastrój pacjenta oraz charakteryzujących się działaniem przeciwlękowym. Od momentu rozpoczęcia stosowania leków do osiągnięcia pożądanych efektów moja trochę czasu, nawet do kilku tygodni, dlatego efektów nie należy spodziewać się natychmiastowo, a farmakoterapia powinna być wspierana psychoterapią.

W przypadku zespołu lęku uogólnionego leczenie zazwyczaj przynosi dobre rezultaty, a dzięki farmakoterapii oraz modyfikacji pewnych zachowań i stylu życia pacjenci mogą całkowicie lub częściowo zredukować poziom odczuwalnego lęku.

W celu diagnozy oraz leczenia zaburzeń lękowych, w tym zespołu lęku uogólnionego zachęcamy do kontaktu i wizyty w Dolnośląskim Centrum Psychiatrii i Psychoterapii SUPER-ego we Wrocławiu. Prowadzimy zarówno leczenie psychiatryczne, jak i psychoterapię, a także zajęcia i warsztaty dla osób pragnących usunąć i zredukować skutki stresu.