Accessibility tools panel
X

Rola aktywności fizycznej w utrzymaniu zdrowia i higieny psychicznej

Sport to zdrowie, wiadomo. Jednak większość osób myśli o zdrowiu fizycznym, o dobrej kondycji, wpływie ruchu na układ oddechowy czy krążenia, rzadziej o zdrowiu psychicznym. A przecież aktywność fizyczna ma niebagatelny wpływ na układ nerwowy, na zdrowie psychiczne oraz ogólne samopoczucie. W tym artykule przedstawimy kilka argumentów za tym, że warto się poruszać dla zdrowia, również dla zdrowia umysłu.

Co się dzieje w organizmie podczas ćwiczeń?

Regularna, umiarkowana aktywność fizyczna pomaga utrzymać dobrą kondycję i samopoczucie. Oddech przyspiesza (podczas wysiłku organizm potrzebuje nawet do 15 razy więcej tlenu niż w czasie spoczynku), płuca pracują efektywniej, organizm jest lepiej dotleniony i zwiększa się maksymalne wykorzystanie tlenu (VO2 max), a sprawniejszy układ oddechowy, to więcej tlenu we krwi.

Wraz ze wzmożoną aktywnością fizyczną zwiększa się częstotliwość akcji serca i natlenowanie krwi. Serce staje się sprawniejsze, wydajniejsze i zdrowsze, po pewnym czasie obniża się tętno spoczynkowe oraz ciśnienie krwi, dochodzi też do rozrastania się sieci włosowatych naczyń krwionośnych dystrybuujących krew do tkanek (zaopatrujących także układ nerwowy). Ponadto mięśnie, stawy i kości stają się silniejsze, bardziej wytrzymałe.

Aktywność fizyczna wiąże się z lepszym wykorzystywaniem glukozy i zmniejszeniem insulinooporności tkanek, co nie tylko wpływa na utratę zbędnych kilogramów, ale też na lepszą gospodarkę energetyczną organizmu.

Co istotne, uprawianie sportu ma wpływ na układ nerwowy, zwłaszcza na mózg, ze względu na lepsze wykorzystanie glukozy, zwiększony przepływ krwi, rozwój nowych komórek mózgowych oraz wyzwalanie neuroprzekaźników, mających duże znaczenie w kontrolowaniu nastroju.

Przeczytaj też: Kawa a zdrowie psychiczne.

Wpływ sportu na zdrowie psychiczne

zdrowie psychiczne a sport równowaga Podobnie jak zdrowa, zbilansowana dieta wpływa na zdrowie psychiczne oraz fizyczne, tak nie można zbagatelizować roli wysiłku na utrzymanie dobrego samopoczucia. Sport działa na psychikę w wieloraki sposób, pomaga się odstresować, porzucić natrętne myśli, zapomnieć o zmartwieniach, ale też wprowadza realne, fizyczne zmiany w komórkach mózgu.

Ćwiczenia odbierane są jako moment stresu, uruchamiany jest więc mechanizm walki i ucieczki. Aby chronić mózg przed stresem, uwalniane zostaje białko BDNF (Brain-Derived Neurotrophic Factor) zawierające element ochronny i naprawczy dla neuronów pamięci. Wydzielane są też endorfiny oraz inne neuroprzekaźniki chroniące mózg i odpowiedzialne za: poprawę nastroju, uczucie euforii i zmniejszenie bólu związanego z ćwiczeniami.

Treningi pobudzają mózg, powodują lepsze dotlenienie i zwiększony przepływ krwi, co sprawia że komórki nerwowe namnażają się i wzmacniają. Ćwiczenia wywołują więc szereg mechanizmów zapewniających zdrowie neuronów i lepszą pracę całego układu nerwowego.

Aktywność fizyczna a emocje i samopoczucie

Brak aktywności lub niewielka aktywność ma taki sam zły wpływ na ciało, jak i na ducha. Czujemy się ospali, zmęczeni, przygnębieni i zestresowani, brak aktywności może być czynnikiem sprzyjającym rozwojowi nerwicy, depresji, zaburzeń snu i koncentracji.

Regularne uprawianie jakiegokolwiek sportu wymagającego ruchu ponad standardową aktywność fizyczną pozwala skutecznie zmniejszyć rozwój wielu zaburzeń na tle emocjonalnym. Wystarczy już pół godziny umiarkowanej aktywności fizycznej dziennie, by odczuć pozytywne skutki.

biegnący człowiek sport treningWpływ sportu na zdrowie psychiczne objawia się większą stabilnością emocji, poprawą nastroju i samopoczucia emocjonalnego. Ćwiczenia redukują ryzyko zachorowania na depresję nawet o kilkadziesiąt procent, z tego względu uprawianie sportu jest jednym z zaleceń w zapobieganiu i terapii depresji, choć oczywiście nie sam w sobie może zastąpić właściwego leczenia. Poznaj też inne sposoby na poprawę nastroju.

Treningi obniżają poziom stresu i zmniejszają podatność na stany lękowe i reakcje nerwowe, ponadto osoby, które ćwiczą regularnie, lepiej wypadają w testach pamięci i produktywności niż osoby prowadzące siedzący tryb życia. To między innymi dlatego zalecane są przerwy w pracy na kilkuminutową aktywność, by pobudzić układ krążenia i oddechowy.

Do wpływu sportu na zdrowie psychiczne trzeba dodać jeszcze relację pomiędzy aktywnością fizyczną a snem. Zdrowy sen jest niezbędny dla zachowania równowagi psychicznej i dobrego samopoczucia emocjonalnego. Uprawianie sportu powoduje, poza zmęczeniem, szybsze zasypianie, lepszą jakość snu i wydłużenie fazy snu głębokiego, podczas której organizm się regeneruje. Wszystko to sprawia, że czujemy się lepiej, jesteśmy bardziej wypoczęci, szczęśliwsi i z optymizmem wchodzimy w każdy nowy dzień.

Zobacz także

Samoakceptacja. Jak zaakceptować siebie? Porady i ćwiczenia

Czy kiedykolwiek czułeś, że jesteś swoim najbardziej surowym krytykiem? Choć inni dostrzegają w Tobie zalety, Ty widzisz głównie niedoskonałości? Samoakceptacja to nie tylko modny termin, ale ...
więcej »

Jak pomóc dziecku radzić sobie ze stresem szkolnym?

Stres w szkole może mieć różne oblicza. Napięcie przed klasówką, lęk przed publicznym wystąpieniem, presja ocen czy trudności w relacjach rówieśniczych – to tylko niektóre z ...
więcej »

Granice w psychologii. Stawianie zdrowych granic osobistych

Granice osobiste to fundament dobrostanu psychicznego. Są jak niewidzialne ogrodzenie – jeśli ich nie mamy lub są zbyt słabe, inni mogą swobodnie wchodzić w naszą przestrzeń, ...
więcej »

Co to jest inteligencja emocjonalna i jak ją rozwijać?

Wysoka inteligencja emocjonalna to więcej niż umiejętność rozpoznawania własnych uczuć – to także sztuka efektywnego reagowania na emocje innych i podejmowania świadomych decyzji w sytuacjach pełnych ...
więcej »

Zielone flagi w związku. Po czym poznać zdrowy związek?

W czasach, gdy czerwone flagi w relacjach są gorąco omawiane w wielu wpisach i w mediach społecznościowych, warto skierować uwagę na coś bardziej pozytywnego – zielone ...
więcej »

Na czym polega toksyczny związek i jak się z niego uwolnić?

Toksyczny związek to relacja, która zamiast dawać wsparcie, niszczy poczucie własnej wartości, izoluje i pozostawia emocjonalne rany. W tym artykule wyjaśniamy, na czym polega toksyczny związek, ...
więcej »

Neurotypowość, neuroatypowość, neuroróżnorodność? Co to znaczy?

Dziś coraz większą wagę przykłada się do akceptacji różnorodności, także tej w kontekście funkcjonowania ludzkiego mózgu. Pojęcia takie jak neurotypowość, neuroatypowość czy neuroróżnorodność stają się nie ...
więcej »

Jak wygląda toksyczna kobiecość?

Czy kobiecość może być przerysowana i krzywdząca? Jak wpływa na społeczne role? W tym artykule przyjrzymy się temu, czym jest toksyczna kobiecość, skąd się bierze i ...
więcej »

Proszę obrócić urządzenie